partekatu
Mendiak uste du Kataluniarako soluzio federalak Euskadiko autogobernua indartzeko aukera berriak irekiko dituela.
PSE-EEko idazkari nagusi Idoia Mendiak “inoiz baino gehiago uste du” Kataluniako arazoaren konponbidea Konstituzioaren erreforma fiskala egitea dela. Hori gertatuz gero, Eusko Legebiltzarreko lanetan kontuan hartu beharko da; izan ere, “gaur egun aintzat hartzen ez ditugun aukera berriak irekiko lirateke gure autogobernua sendotzeko”.
Mendiak hausnarketa hori helarazi du Autogobernuaren Txostenean. Hala, orain arte entzundakoaren balantze positiboa egin du; izan ere, “gure autogobernuaren sendotze sozialaren aldeko ahots berriak dira, herritarren arazoak konpontzeko tresna are eraginkorragoa eta erabilgarriagoa izateko, eta ez arazo berriak sortzeko”. Horixe jaso da duela urte eta erdi erregistratutako sozialisten ekarpenetan, “baita orain ditugun aukera guztiak eta izan genitzakeen aukerak ikusteko ere, hain zuzen, gure autogobernua barrutik begiratzeko, eta eraginkortasun handiagoa bilatzeko maila instituzional guztietan zerbitzuak emateko, elkarlanaren irizpide berdinak izanik”.
Sozialisten buruak gogorarazi du PSE-EEren proposamenak oinarri hau hartzen duela: “Konstituzioaren aurretiko erreformatik abiatuta autogobernua indartzea, gizarte eskubideak bermatzeko, eta estatutuaren garapena oztopatu duten lurraldearekin eta eskumenekin loturiko gatazkak konpontzeko”. “Bide zentzuzko eta eraginkorrena da. Erreforma federalaren apustua da. Erreforma horrek gure aukerak, Euskadikoak, handitzeaz gain, etorkizunean Espainiako gainerako lurraldeekin modu bateratuan eta solidarioan proiektu bera bermatzeko aukera ere izango litzateke; erkidego guztietako berezitasunak aintzat hartuko lirateke, baita gurearenak ere” gaineratu du.
Eta halakoa izango da jatorrizko apustua. “Une honetan, gure ondoko erkidego bat konponezina dirudien gatazka batean murgilduta dagoela ikusten ari garenez, egokiagoa iruditzen zaigu duela lau urte defendatzen ari garen hori. Horren barruan sartzen da Estatuan dauden berezitasunak errespetatzea eta onartzea (baita gurearenak ere), errespetu horretatik abiatuta elkarrekin proiektu solidarioa, parte-hartzailea eta leiala eraikitzeko, aniztasuna abiapuntu hartuta berdintasuna bermatzeko. Inoiz baino ziurrago gaude hori posible dela, eta ez duela hausturarik ekarriko. Eta elkarrizketaren eta akordioaren lan hori arduradun politikoei dagokiela, eta erreferendumean balioztatu behar dutela herritarrek. Txosten honetan, ez dugu aipatutakoa ahaztu nahi; izan ere, datorren hauteskundeetan pentsatuz, hordagoak amaitzea eta politika herritarrengan pentsatuta egitea nahiko genuke”.
Autogobernu sozialagoa
Hori dela eta, Mendiak uste du Kataluniako arazoa konpontzeko “Espainiako gobernuan dagoen alderdiak behingoz jaramon egin behar diola Katalunian errotutako arazoa konpontzeko erreklamazioari, eta Katalunian gobernuan dagoen multzoak behingoz erantzun behar diola komunitate anitza osatzeko betebehar instituzional eta legezkoari”. Kasu horretan, uste du “Euskadin gaur egun aintzat hartzen ez ditugun aukera berriak irekitzen ari zaizkigula: gure eskumenak (egungoak eta geroago izango ditugunak) etengabeko errekurtsoaren mende egoteari uzteko aukera, berdintasuna eta asimetria, segurtasun juridikoa, elkartasuna eta leialtasuna nahastea benetako aukera izatea”.
PSE-EEren idazkari nagusiak jakinarazi du beharrezkoa dela “erreforma konstituzionalerako aukeraren leiho” hori kontuan hartzea, “legezko aukerak edozein izanik ere. Hala, estatutuaren erreforma eginez gero, eskumenak zein diren argitu behar dugu; guk herritarrei zerbitzuak emateko tresnatzat hartzen ditugu, hartzen dugun edozein erabakiren aurka auzitegietan etengabe errekurtsoak aurkeztea saihesteko bide gisa”.
“Eztabaida honetan egiten ditugun ekarpenak dagoeneko ezagunak dira, eta eskubideak eta betebeharrak dituzten erkidego gisa definitzen gaituen erreforma estatutariora bideratuta daude, horixe baita euskal herritarren izaera ematen diguna, gure gizartearen nahiz gure berezitasunen aniztasun horren definizioan bere burua ikusten duena, transferentziarik egin gabe (adibidez, DSBE edo etxebizitzaren prestazio osagarria) garatu ditugun eskubide sozialak sartzen dituena. Izan ere, asko kezkatzen gaitu asmo nazionaletan galtzea eta eskubide sozialak alde batera uztea” nabarmendu du.
